Sağlık Köşesi

Hipertansiyon

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Vehbi Altan Hipertansiyon ile ilgili merak edilenleri yanıtladı. Bunun yanı sıra son zamanlarda eczanelerde bulunamayan ilaçlarla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Soru: Hipertansiyon nedir? Nasıl Teşhis edilir?

Vehbi Altan: Hipertansiyon kan basıncının uygun ölçümler yapılması koşuluyla, tekrarlayıcı olarak belirlenen normal kabul edilen değer aralığının üzerinde seyretmesi durumudur. Tanı konulması ancak ve ancak kan basıncı değerinin dijital veya konvansiyonel bir cihazla ölçümü sonrası mümkündür. Ölçüm değişikliklerini minimuma düşürmek için tansiyon ölçümü en az 2 defa,5 dk oturur pozisyonda istirahat sonrası sırt desteklenmiş şekilde ve kol çıplak kalp seviyesinde yapılmalıdır. Uygun şekilde yapılmış ölçümlerde 60 yaş üzeri hastalarda sistolik 150,diastolik 90.60 yaş altı hastalarda sistolik 140 diastolik 90; JNC 8 önerilerine göre eşik değerler kabul edilmektedir. Bu değerlerin üzerindeki değerlerin belgelenmesiyle tanı konulmaktadır.

Soru: Hipertansiyon hastalığı bende var mı? Nasıl anlarım?
Vehbi Altan: Birçok kişide yaygın algı şöyledir ki hipertansiyonun vücutta doğrudan bir belirti vereceği beklenir. Baş ağrısı veya burun kanaması gibi. Bunlar elbette yüksek kan basıncına eşlik edebilir fakat asla olmazsa olmaz değildir. Birçok hastamızda tanı başka bir nedenle tarafımıza başvuruda rastgele  ölçümle birlikte konulmaktadır. Bu nedenle erişkin nüfusun herhangi bir şikayet olsun veya olmasın belirli aralıklarla ölçüm yaptırması hastalığın tespit edilmesinde çok faydalıdır.

Soru: Eğer tedavi görmezsem nelerle karşılaşacağım?
Vehbi Altan: Hipertansiyon, eğer tedavi edilmezse; kalp krizi, inme, kalp yetersizliği, periferik vasküler hastalık, aort diseksiyonu(damarın yırtılması),atrial fibrilasyon (ritim bozukluğu) hipertansif retinopati, kronik böbrek hasarı gelişimine neden olabilecek bir risk faktörüdür.

Soru: Hipertansiyon tedavisi nasıl olur?
Vehbi Altan: Öncelikle Hipertansiyonun çeşidine karar verilir. Esansiyel hipertansiyon ve Sekonder Hipertansiyon şeklinde sınıflandırıyoruz. Tüm hipertansif hastaların yaklaşık %90 ı Esansiyel Hipertansiyondur.%10 ise sekonder hipertansiyon. Sekonder Hipertansiyon altta yatan başka bir hastalık nedeniyledir .Bu; doktorunuz tarafından ancak belli durumlar sağlandığında araştırılır. Bunlar;

1-Farklı sınıf üç adet yeterli dozda antihipertansif (biri diüretikler olmak üzere ) kullanımına rağmen kan basıncı düzenlenemeyen hastalar.
2- Tedaviyle iyi giderken kan basıncında ani yükselmeleri olan hastalar.
3- Ailede hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar gibi risk faktörleri ve obesitesi olmayıp 30 yaşından önce hipertansiyon tespit edilen hastalar.
4- İlaç gruplarından birinin (ACEİ,ARB)kullanımı sonrası böbrek fonksiyon testi olan kreatinin değerlerinde ciddi yükselme olan hastalar.
Eğer bir neden bulunursa altta yatan nedene yönelik özel tedavi uygulanır. Eğer bulunamazsa da Esansiyel hipertansiyon gibi tedavi edilir.

Soru: Eczanelerde bir sürü farklı çeşitte tansiyon ilacı var? Doktorum niye bana bu ilacı yazdı? şeklinde düşünüyorsanız...
Vehbi Altan: Doktorunuzun size başladığı ilaç GENELLİKLE  gelişigüzel değildir. Eşlik eden bazı hastalıklarınız da varsa doktorunuz onlara da ek fayda sağlayacağını düşündüğünden kullandığınız ilacı yazmış olabilir. Veya ilaçların yan etki profillerini göz önüne alarak sizin için uygun olanın mevcut ilacınız olduğu için onu seçmiş olabilir. KESİNLİKLE doktorunuza danışmadan ilacınızı değiştirmeyiniz, doz değişikliği yapmayınız, yeni bir ilaç eklemeyiniz veya mevcut ilaçlarınızdan birini kesmeyiniz.

Soru: Eczacım bana doktorumun yazdığı ilacın piyasada bulunmadığını fakat İÇERİĞİ aynı olan başka bir ilacı verebileceğini söyledi. Ne yapmalıyım?
Vehbi Altan: Son dönemlerde birtakım nedenlerden dolayı piyasada bazı ilaçlar maalesef ki bulunamamaktadır. Eczacınız size İÇERİĞİ aynı ilacı vermekten bahsediyorsa ona güvenin. Çünkü ilacın etken maddesi doktorunuzun yazdığıyla bire bir aynıdır. Bu ilacı da doktorunuzun verdiği dozda güvenle kullanabilirsiniz.

Soru: Hipertansiyon hastaları nelere dikkat etmelidir?
Vehbi Altan: Verilen ilaçların düzenli ve zamanında alınması çok önemlidir. Kan basıncı takibinin düzenli olarak yapılması gerekir. Ne de olsa ilaç kullanıyorum diye düşünerek ölçüm yapmamak yanlıştır. Hipertansiyon hastalarının tuz kullanımlarını kısıtlamaları gerekir. Günlük  6 gramdan fazla tuz almamaları önerilir. Bu yüzden hazır gıda ve dışardan tüketilen yiyeceklere sınırlandırma getirilmesi gerekir. Haftada en az 3 gün 45 dk hızlı tempoda yürüyüş yapmak, fazla kiloların verilmesi, meyve sebzeden zengin diyet yapılması, sigara ve alkolün kesilmesi bu hastalarda önemlidir.