Sağlık Köşesi

  • 20 Ekim 2019

    Grip Hakkında Genel Bilgi

     

    1)Grip nedir?

    İnfluenza virusunun neden olduğu,burun,boğaz hatta akciğerin de etkilenebildiği hafif bulgulardan tutun da ölüme kadar götürebilen, aynı zamanda da önlenebilen bir hastalıktır.

    2)Belirtiler nelerdir?

    Ateş,baş ağrısı,burun akıntısı,boğaz ağrısı,öksürük,kırgınlık,güçsüzlük,eklem ağrısı,bulantı kusma,karın ağrısı,bazen de ishal dahi olabilir.Bunların hepsi birlikte olacak diye bir kaide yoktur.Birkaç tanesi de birlikte bulunabilir.

    3)Grip nasıl bulaşır?

    Damlacık yoluyla bulaşır.Düşünülenin aksine havayolu ile değil.Yaklaşık 1 metreden az mesafe yeterlidir.Hapşurma,esneme veya konuşma sırasında bu şekilde bulaşa neden olabilir.Bir başka bulaş yolu ise virüsün elle teması sonrasında elin ağız burun hatta göze götürülmesiyledir.

    4)Toplumun ne kadar kısmı etkilenir?

    ABD de yapılan araştırmalar doğrultusunda hersene gripten toplumun %8 i etkilenmektedir.Yaklaşık %3-11 arasında semptomları belirgin olan bir grup vardır.Hafif ve belirsiz semptomları olanlar da eklendiğinde oranın %10-25 arası olduğu tahmin edilmektedir.Dünyada ise her yıl yaklaşık 1 milyar kişi grip olmaktadır.

    5)Hangi gruplar enfekte olmaya daha yatkındır?

    Yapılan bir çalışmaya göre 18 yaş altındaki çocuklar,65 yaş üzeri erişkinlere göre yaklaşık 2 kat oranda enfekte olmaya yatkındırlar.

    6)Nasıl tanı koymaktasınız?

    Esas olarak yukarda bahsedilen klinik semptomların varlığıyla tanı konulur.Bazı özel testler de riskli grupta yapılabilir.

    7)Toplumda gribe yakalanma sıklığının virusle bir ilgisi var mıdır?

    Kesinlikle vardır.İnfluenza virusu antijenik drift ve şift dedigimiz bazı değişimler geçirir.Antijenik drift söz konusu olduğunda etkilenen nüfüs normal döneme kıyasla artış göstermekte ve epidemiler oluşmaktadır.Antijenik şift söz konusu olduğunda ise epidemiler veya pandemiler oluşmakta ve dünya üzerinde çok büyük populasyonlar bundan etkilenebilmektedir.

    8)Hastalık semptomları bulaştan sonra ne zaman başlar?

    Ortalama 2 gün;fakat 1-4 gün arası da olabilir.

    9)Hastalığın bulaşıcılık periyodu nedir?

    Grip sizde semptomlara yol açmadan bir gün öncesinden itibaren bulaşa yol açabilmektedir.Bununla

    birlikte hastalık belirtileri başladıktan sonra 5-7 güne kadar bulaştırıcılık devam etmektedir.Bazı çoçuklar ve bağışıklıgı düşük olan bazı hasta grupları bu süreden daha uzun bulaştırıcılığa sahip olabilmektedir.

    10)Grip nelere sebebiyet verebilir?Komplikasyonları nelerdir?

    Bakteriyel pnömoni,kulak,sinus enfeksiyonları,altta yatan diabet ve astım gibi kronik hastalıkların kötüleşmesine neden olabilir.

    11)Kimler Grip nedeniyle risk altındadır?

    Yaş,özellikle <5 yaş çocuklar ve 65 > yaşlılar,diabet,kronik akciğer hastalığı (koah),Kalp yetmezliği,>40 paket yıl sigara hikayesi,Karaciğer yetmezliği,Dalagı olmayan hastalar(aspleni),immün sistemi zayıf olanlar (ilaç veya kronik hastalık nedeniyle),Gebeler ve doğum sonrası 2.hafta,sağlık çalışanları,Morbit obezler.

    12)Kimler Grip aşısı yaptırmalıdır?

    1-Bahsedilen riskli gruptaki erişkinler(aynı zamanda pnömokok aşısı zorunluluğu olan grup)

    2-Gebeler ( 2 aşı zorunlu (Grip ve TdaP)

    3-Sağlık çalışanları

    4-İsteyen herkes

    CDC/ACİP önerisi > 6ay herkişiye

    13)Grip olmamak için neler yapmalıyız?

    Gribi önlemenin bilinen en iyi yolu AŞI olmaktır.Aşının hastaneye yatışı hatta ölümün önüne geçtiği klinik çalışmalarla gösterilmiştir.Hastalanınca işe gitmemek,öksürük ve hapşurma esnasında agız ve burnun mendil ile kapatılması,mendil yoksa yere doğru yönelinmesi,alkollu jellerin ve mendillerin kullanımı,elin; burun agız ve göze götürülmesinden sakınılması işe yarayabilecek eylemlerdir.

    14)Aşı yapmaya karar verdik,kaç çeşit aşı var?hangisini yaptırmalıyım?

    Dünyada 3 tip aşı bulunmaktadır.Adamızda bulunan tek tip,inaktive influenza aşısı,quadrivalan formudur.Aşının içereceği influenza suşları WHO tarafından bir önceki yıl en sık rastlanan suşlara göre belirlenmektedir.Bizde bulunan quadrivalan aşı 2 A ve 2 B suşu içermektedir.(Trivalent aşı + B/Phuket/3073/2013-like strain)

    15)Aşı ne zaman yapılmalı?

    Ekimin son 2 haftasından Nisan ayına kadar yapılabilir.Tropik bölgelerde yıl boyu yapılabilir.

    16)Grip nasıl tedavi edilir?

    Hastamız eğer bahsedildiği üzere riskli grup içindeyse ve herşeye rağmen gribe yakalanmışsa antiviral tedavi başlanması gereklidir ve bu tedavinin semptomlar basladıktan sonra en kısa süre içerisinde başlanması gereklidir.48 saate kadar başlanması gerekir sürenin uzaması durumunda tedavinin etkinliği azalmaktadır.Riskli grupta tedavi tamamlandıktan sonrada aynı ilaca profilaktik(düşük)dozda devam ediyoruz. Diğer grupta ise semptomatik tedavi öneriyoruz.

    17)Antibiyotik kullanmak işe yaramaz mı?

    Antibiyotik bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle kullanılır.Viral kaynaklı bir enfeksiyonda antibiyotik kullanmak tedavinin aksine hastalığın gidişatini kötüleştirme olasılığına sahiptir.Aynı zamanda gereksiz antibiyotik kullanımı bakteriyel direnç gelişimine neden olmaktadır.

    Dr Vehbi Altan

    Dahiliye Uzmanı